Vodič kroz Srpsku Atinu

Novi Sad se nalazi na levoj obali Dunava, u Bačkoj. Politički je, ekonomski i kulturni centar Vojvodine.

Kao naselje pominje se još u XV veku. Od tada je bio pod vlašću raznih gospodara i više puta menjao ime. Današnji naziv i status slobodnog kraljevskog grada dobio je 1748. godine.

Vredi videti:

Gradska kuća je najznačajnija građevina u gradu. Podignuta je 1895. godine po projektu Đerđa Molnara. Na fasadi se mogu uočiti alegorijske figure, a i unutrašnjost je bogato ukrašena.

Gradsku kuću krasi monumentalni toranj sa zvonom na kome je lik svetog Florijana, tadašnjeg zaštitnika grada.

Ispred Gradske kuće nalazi se spomenik Svetozaru Miletiću.

Srpsko narodno pozorište je među najstarijim u zemlji. Osnovano je 1861. godine i ima tri scene: drama, opera i balet.

Zgrada u kojoj je pozorište smešteno izgrađena je 1981. godine.

Svake godine ovde se održava kulturna manifestacija Sterijino pozorje.

Matica Srpska je najstarija ustanova kulture kod Srba. Osnovana je 1826. godine u Pešti, a 1864. godine preseljena u Novi Sad.

Od 1824. godine izdaje „Letopis Matice Srpske“.

Sadašnja zgrada je podignuta 1912. godine i u njoj se čuva i kolekcija portreta znamenitih građana.

Vladičanski dvor bačke eparhije nekada je služio i za sedeljke kojima su prisustvovali svi viđeniji ljudi, među kojima i pesnik Laza Kostić.

Dvor je projektovao Vladimir Nikolić 1901. godine. Ima tri grba eparhije, na čeonoj fasadi, zidu prema porti i dvorišnom zidu.

Ispred Vladičanskog dvora nalazi se spomenik Zmaj Jovi.

Dunavska ulica je jedna od najstarijih i najslikovitijih u Novom Sadu. Starije građevine su uglavnom iz XVIII i XIX veka.

Ovde se nalaze Gradska biblioteka, Muzej grada Novog Sada i Muzej Vojvodine.

Dunavski park sa jezercetom u sredini je jedan od najlepših u Novom Sadu. U njemu su spomenici Đuri Jakšiću i Miroslavu Antiću.

Novi Sad je grad sa velikim brojem crkava.

Rimokatolička crkva imena Marijina sa svojim 76m visokim tornjem dominira gradom i Trgom slobode. Podignuta je 1894. godine po projektu Đerđa Molnara. Prepoznatljiv je njen krov od Žolnai keramike.

Nikolajevska crkva je najstarija pravoslavna crkva u gradu. Izgrađena je 1730. godine. Kupola i krstovi su od zlata. Ikonostas je uradio Pavle Simić.

Ovde su kršteni sinovi fizičara Mileve Marić i Alberta Ajnštajna, Albert i Eduard, 1913. godine.

Saborna crkva svetog velikomučenika Georgija je podignuta 1742. godine i više puta restaurirana. Sadašnji izgled je dobila početkom XX veka.

Ikonostas u crkvi je oslikao Paja Jovanović u Beču.

U blizini crkve nalazi se Gimnazija „Jovan Jovanović Zmaj“, najstarija u gradu. Podignuta je 1910. godine.

Jevrejska sinagoga podignuta je 1909. godine. U njenoj izvanredno akustičnoj dvorani održavaju se muzičke manifestacije vrhunske vrednosti.

Prirodnjački muzej je jedan od bogatijih u zemlji. Ima preko 60000 jedinica, uključujući zbirke stena i minerala, fosilne ostatke riba i mamuta, preparirane ptice...

Petrovaradinska tvrđava je smeštena na desnoj strani Dunava. Građena je između 1692. i 1790. godine. Na bedemima je bilo 12000 puškarnica i 400 topova.

Podzemlje tvrđave je dugo 16km, a postoji i bunar dubok 39 metara. Tu se od kraja XVIII veka nalazio zatvor u kome su bili zatvoreni Karađorđe sa nekoliko vojvoda iz I srpskog ustanka, Vasa Pelagić, Anton Gustav Matoš...

Danas se ovde nalaze slikarski ateljei, muzej i sahat kula na kojoj velika kazaljka pokazuje sate, a mala minute.

Tekst i foto: Dragana Videnov, profesor engleskog jezika